Decennialang was het motto van tuiniers en hoveniers: de tuin voor de winter netjes aan kant maken. Maar het winterklaar maken van de tuin door alle dode, bruine materialen af te knippen en te verwijderen is inmiddels een achterhaald fenomeen. Het is veel beter de tuin een beetje rommelig te laten, met onder andere bruine bloemstengels en siergrassen, een laag bladeren in de borders en afgevallen of gesnoeide takjes op een grote hoop. We leggen uit waarom.
- Afgevallen bladeren veranderen vanzelf in bladgoud voor de grond, het bodemleven en uiteindelijk dus ook voor je planten. Verwijder ze alleen uit de vijver en van het gazon, om problemen te voorkomen. Wanneer het blad in de vijver vergaat onttrekt dit zuurstof aan het water, wat de vissen en andere vijverdieren niet ten goede komt. Op het gazon zorgt het voor verstikking van het gras en bevordert het de vorming van mossen doordat het blad het licht wegneemt. Gooi al het afgevallen blad, met uitzondering van zieke bladeren, zoals door sterroetdauw ofwel ‘black spot’ aangetaste rozenbladeren en met de mineermot geïnfecteerde kastanjebladeren, op de composthoop of als mulchlaag in de borders. Het blad beschermt tegen vorst en wordt met hulp van wormen en andere bodemdiertjes en -organismen omgezet in rijke compost, die bovendien de bodemstructuur verbetert.
- Laat afgestorven bloemstengels en bruin verkleurde siergrassen tot het voorjaar staan. Ze bieden bescherming en voedsel aan insecten en vogels, onder andere in de vorm van zaden, en vormen nog een interessant silhouet in de donkere, kale wintertuin. Bovendien beschermen de verdorde bloemschermen van bijvoorbeeld hortensia’s de reeds gevormde jonge knoppen tegen vorst.
- Maak een takkenril of takkenhoop van afgevallen en afgesnoeide takken en takjes. Ook daarin vinden insecten en kleine dieren als egels beschutting en voeding.
- Ook schoffelen is niet nodig, sterker nog: ongewenst: nachtvlinders overwinteren immers als pop in de grond.
- Behalve dat je de biodiversiteit een handje helpt door je tuin niet helemaal kaal te knippen, te harken en schoffelen, bespaar je jezelf een hoop werk en dus eventueel spierpijn of blessures. En je voorkomt een verkoudheid door in het gure herfstweer buiten aan de slag te gaan. Snoeien en knippen is zoveel fijner op een zachte lentedag.
Het beschermen van je tuin- en potplanten tegen strenge vorst blijft wel belangrijk. Hierover later meer op deze site. Zorg er in ieder geval voor dat je wanneer het gaat vriezen beschermingsmaterialen in huis of de garage of schuur hebt. In ons tuincentrum in Maaseik heb je ruime keuze uit onder andere vliesdoek, jute zakken, rietmatten, stro en opbindmaterialen.
